Lösin, DNA tarafından kodlanan amino asitlerden biridir. Esansiyel bir amino asit olan Lösin, vücut tarafından sentezlenemez ve dışardan alınarak kullanılır. Proteinlerin yapıtaşı olan Lösin, bebeklerde ve gelişme çağında olan çocuklarda optimal gelişim için, ileri yaşlarda olan yetişkinlerde ise azot dengesinin sağlanması için gereklidir.
Lösin proteini, doğada bitkisel ve hayvansal kaynaklı proteinlerin yapısında bulunur. İçinde lösin barındıran besinlerin başında, inek, tavuk ve balık eti gelmektedir. Bu kaynakların dışında, inek sütünde, cevizde, mısırda, buğdayda ve daha pek çok besinin içinde bulunan amino asidin ana kaynağı hayvansal ürünler ve tahıllardır.
Lösin Ne İşe Yarar?
Lösin’in görevi, diğer tüm amino asitlerde olduğu gibi, protein sentezine katılmaktır. Lösin, ayrıca BCAA’yı oluşturan amino asitlerden biridir. Lösin vücut içinde, açlık ve tokluk hislerinin düzenlenmesinde, metabolizmanın düzenli işleyişinde, lipid ve glikoz metabolizması üzerinde, enerji harcanmasının düzenlenmesinde, insülin duyarlılığında, kronik inflamasyon üzerine ve başka pek çok metabolik olayda etkilidir. Karaciğer ve kas hücreleri üzerinde doğrudan etkili olan lösin, adipoziteyi azaltmakta da görevlidir. Bağırsak ve sindirim sistemi üzerinde olumlu etkileri bulunan amino asit, obeziteye karşı direnç geliştirebilir. Anoreksijenik hormonunun salınımını artıran lösin, glikoz homeostazını da düzene sokmaktadır.
Lösin Faydaları Nedir?
Lösinin faydaları arasında en önemlisi, tüm amino asitlerden daha hızlı bir şekilde protein sentezi gerçekleştiriyor olmasıdır. Lösin proteini, bu sayede daha hızlı şekilde kas oluşumunu sağlamaktadır. Lösin proteininin yararları şu şekilde sıralanabilir:
- MTor Aktivasyonu: mTor aktivasyonu kasların doğru şekilde gelişmesi için çalışan bir fabrika gibi düşünülebilir. Lösin amino asidi, bu fabrikanın daha etkili çalışmasını sağlıyor. Lösin miktarı, önerilen ölçüler dahilinde artırıldığında daha fazla kas kütlesine sahip olmak da olanaklı hale geliyor.
- Kas Kütlesinin Korunması: Yapılan bilimsel çalışmalarda, lösin amino asidinin yağ hücrelerini öldürdüğü ancak kas hücrelerini koruduğu saptandı. Yani, yeterli ve dengeli miktarda lösin kullanımı, kilo kaybına sebep olurken, kas kütlesinin korunmasını ve büyümesini sağlıyor.
- Kolesterolün Düzenlenmesi: 2009 yılının Mayıs ayında yapılan bilimsel çalışmalarda, lösin amino asidinin verildiği deneklerde, sağlıklı olan kolesterol miktarında artış olduğu saptandı. Yağ oranı yüksek besinlerle beslenen denekler, lösin kullanımının ardından sağlıksız olan yağları daha çabuk yaktılar.
Lösin Nasıl ve Ne Zaman Kullanılır?
Lösin kullanımı, Dünya Sağlık Örgütü’nün bu konuda yaptığı çalışmalar sonucunda, günlük olarak 39 mg ile sınırlandırılmıştır. Egzersiz verimini artırmak için kullanılacak olan takviye lösinler, BCAA ürünlerinin içerisinde, spordan önce alınabilir. Bazı bilim insanları, günlük alınabilecek lösin miktarını 10 gr olarak belirtmektedir. Yapılacak egzersizden önce 5 gr, egzersiz sırasında 5 gr lösin alınması, egzersizin niteliğini arttırıcı etkilerde bulunmaktadır. Bilim insanları tarafından, özellikle tüm kas gruplarının çalıştırıldığı ağır sporlarla ilgilenen profesyonel sporcular için önerilen kullanım şekli, her öğünde 2,5 gr lösin alınmasıdır.
Lösin Zararları Nelerdir?
Lösin kullanımının zararları, kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir. Ancak, günlük 30 gramdan fazla lösin alımı, B6 ve B3 vitaminlerinin etkilerini azaltmaktadır. Bu da vitaminlerin eksikliklerinden kaynaklı olarak bazı hastalıkların ortaya çıkmasına sebep olabilir. Lösin proteini fazla kullanıldığında insülin miktarında artışa da sebep olabilmektedir. Kan şekerinde de düşüşe sebep olan lösin, diyabet hastaları tarafından kullanılan hap ve enjeksiyon ilaçlarla beraber kullanılırsa, kan şekerinde ciddi oranda düşüş yaşanır. Kan şekerinin düşük olması, kişilerin devamlı halsiz hissetmesine sebep olurken, bayılma gibi ciddi sonuçlar da doğurabilir.
