Dispepsi ya da bilinen diğer adıyla hazımsızlık, toplumda oldukça sık görülen sorunlardan biridir. Hazımsızlığın altında yatan nedenin bulunması önemlidir çünkü hazımsızlık çoğu zaman mide rahatsızlıklarına bağlı olarak ortaya çıkar. Akut hazımsızlık herkeste zaman zaman görülen bir sorunken kronik hazımsızlık çeşitli rahatsızlıklara bağlı olarak ortaya çıkabilir. Hazımsızlığın ne zaman ortaya çıktığı, ne kadar zamandır devam ettiği ve ne şiddette olduğu önemlidir. Bu tür etkenler göz önünde bulundurulur ve hazımsızlığa neden olan bir rahatsızlık varsa en kısa sürede bu rahatsızlığın tedavisine başlanır.
Hazımsızlık neden olur?
Hazımsızlık nedenleri şöyle sıralanabilir;
- Mide kanseri, hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Obezite, hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Reflü, gastrit ve ülser gibi mide rahatsızlıkları hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Hiatal herni ya da bilinen diğer adıyla mide fıtığı, hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Yoğun sigara ve alkol kullanımı hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Pankreatit ya da bilinen diğer adıyla pankreas iltihabı, hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Safra kesesi taşı, hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Helicobacter pylori başta olmak üzere sindirim sistemini etkileyen enfeksiyonlar ve bakteriler hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Antiinflamatuar ilaçların ve antibiyotiklerin kullanılması hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Asitli içeceklerin ve hazır gıdaların fazla tüketilmesi hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Hızlı yemek yemek ve gereğinden fazla yemek, hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Aşırı baharatlı ve yağlı besinlerin tüketilmesi hazımsızlık nedenlerinden biridir.
- Stres ve ani travmalar hazımsızlığa neden olabilir.
Hazımsızlık nasıl geçer?
Hazımsızlığın geçmesi için ilk yapılması gereken beslenme şeklinin değiştirilmesidir. Hazımsızlığa neden olan yiyecekler yedildikten kısa süre sonra hazımsızlık başlayabilir. Bu nedenle hazımsızlığın geçmesi için önce altında yapan sebep bulunmalı ardından basit çözümlerle tedavi desteklenmelidir. Hazımsızlığın nedeninin herhangi bir mide rahatsızlığı olup olmadığını anlamak için doktor bazı testler yapacaktır. Hazımsızlık gibi sorunlarla sık karşılaşan doktorların detaylı genel muayeneden sonra en çok başvurdukları tanı yöntemi endoskopidir. Bu tanı yönteminde hasta genel anestezi verilerek uyutulur ve hiçbir şey hissetmez. Ardından boğaz bölgesinden geçen ince ve kameralı bir mekanizma hastanın ağzından içeri sokulur. Mideye kadar inen bu kameralı mekanizma, hem midede hem de yemek borusunda meydana gelen sorunları gösterir. Eğer endoskopide hazımsızlığa yol açacak bir rahatsızlık saptanmadıysa diğer ihtimaller üzerinde durulmalıdır.
Hazımsızlığa ne iyi gelir?
Hazımsızlığa iyi gelen şeyler şöyle sıralanabilir;
- Rezene, hazımsızlığa iyi gelen oldukça faydalı ve besleyici bir sebzedir.
- Papatya ve nane çayı, kişiyi sakinleştirmekle kalmaz mide yanmasına, mide ağrımasına ve hazımsızlığa da iyi gelir. Özellikle nane ve limon, ağır yemeklerden sonra en çok tercih edilen bitki çayıdır.
- Yoğurt, ayran ve kefir gibi süt ürünleri hazımsızlık sorununun giderilmesini sağlar.
- Tarçın, anason tohumu, zerdeçal ve toz kimyon hazımsızlığa iyi gelir.
- Karbonatlı ve limonlu su hazımsızlığa iyi gelir.
Hazımsızlığa iyi gelen yiyecekler hangileri?
Hazımsızlığa iyi gelen yiyecekler şöyle sıralanabilir;
- Eğer hazımsızlık sorunu sık sık tekrarlıyorsa kişinin beslenme düzeninin değiştirmesi gerekebilir. Sürekli hazımsızlık sorunuyla uğraşanların katı besinler yerine yumuşa besinler tercih etmeleri önerilir. Daha kolay sindirilebilen çorbalar, hazımsızlığa iyi gelir. Özellikle yeşil mercimek, kırmızı mercimek ve tarhana çorbası sağlığa faydalı olmasının yanı sıra mide ile bağırsakları da rahatlatır.
- Haftada birkaç gün 1 adet haşlanmış yumurta yemek hazımsızlığın ve mide sorunlarının önüne geçer.
- Armut, üzüm, muz ve elma gibi kolay sindirilebilen meyveler mideyi rahatsız etmez ve hazımsızlık sorununun giderilmesine yardımcı olur.
- Marul, kabak, patlıcan, dereotu, taze fasulye ve maydanoz hazımsızlığa iyi gelir.
Hazımsızlıkla birlikte görülen belirtiler neler?
Hazımsızlıkla birlikte görülen belirtiler şöyle sıralanabilir;
- Hazımsızlığa neden olan reflü ağızda acı bir tat, kötü koku, geniz akıntısı ve mide bulantısı gibi semptomlara neden olur. Bu semptomlar çoğu zaman halsizlikle birlikte ortaya çıkar.
- Midede basınç ve doluluk hissi, hazımsızlıkla birlikte ortaya çıkar.
- Kusma ve mide bulantısı, hazımsızlıkla birlikte ortaya çıkar.
- Mide yanması ve karın ağrısı, hazımsızlıkla birlikte ortaya çıkar.
- Aşırı gaz durumu ve gaz sancısı, hazımsızlıkla birlikte ortaya çıkar.
- Karında gözle görülür şişlik ve nefes darlığı, hazımsızlıkla birlikte ortaya çıkar.
- Kişi aç olmadığı halde karında guruldama, hazımsızlıkla birlikte ortaya çıkar.
- Sürekli tokluk hissi, iştahsızlık ve yenilen her şeyin mide bulantısına neden olması hazımsızlıkla birlikte ortaya çıkar.
Hazımsızlık nasıl önlenir?
Hazımsızlığı önlemek için yapılması gerekenler şöyle sıralanabilir;
- Yemek yerken acele etmekten kaçının ve katı besinleri tamamen çiğneyerek yuttuğunuzdan emin olun. Acele şekilde yemek yerseniz ve parçaları yeteri kadar çiğnemezseniz mideniz buna tepki gösterecek ve hazımsızlık ortaya çıkacaktır.
- Asitli içeceklerden ve hazır gıdalardan uzak durun. Ev yapımı ve sağlıklı yemeklere yönelin.
- Eğer reflü, gastrit, ülser ya da mide fıtığı gibi mide rahatsızlıklarınız varsa midenizi çok yormayın. İlaçlarınızı düzenli olarak alın ve doktor kontrollerini aksatmayın.
- Aşırı yağlı ve baharatlı yiyeceklerden uzak durun. Yediğiniz besinin kolayca hazmedilebilmesi için yediklerinize çok dikkat etmelisiniz.
- Kahve ve siyah çay tüketimini sınırlandırın. Eğer sürekli bir hazımsızlık sorunu yaşıyorsanız kahveyi ve çayı büyük kupalarda içmeyin. Büyük kupalar yerine küçük fincanlarda içmeyi tercih ederek basit yöntemlerle hazımsızlık sorununu giderebilirsiniz.
- Hazımsızlık gibi sorunları yaşamamak için alkolden ve sigaradan mümkün olduğunca uzak durun.
