Folik asit vitamini, B9 vitaminin farklı bir türü olarak nitelendirilmektedir. Vücut genelinde birçok noktada işleve sahip olan folik asit, suda çözünme özelliği bulunan, sentetik formdaki vitamin türüdür. Besinlerin birçoğunda etkili şekilde yer alan folik asit, gereli durumlarda dışarıdan takviye edilebilir. Günlük beslenme düzeninin doğru şekilde hazırlanması, vücudun ihtiyaç duyacağı folik asit miktarının alınmasına yardımcı olacaktır. Özellikle hamilelik sürecinde kullanılması gereken folik asit, hücre bölünmesinde ve bebeğin zihinsel gelişiminin sağlanmasında etkin rol oynamaktadır. Ergenlik döneminde de etkin şekilde rol alan folik asit, büyüme ve gelişme sürecinin bir numaralı aktörleri arasında yerini almıştır. Folik asit içeren sebze ve meyveler, folik asidin genel özellikleri ve faydaları, yazı başlıkları içerisinde ele alınmıştır.
Folik Asit Ne İşe Yarar, Özellikleri Nelerdir?
Folik asit kullanımı, vücuttaki birçok hücre ve yapının gelişimini sağlamaktadır. Vücudun birçok bölgesinde ihtiyaç duyulan folik asit, özellikle hücre bölünmesi ve üretimi için etkin rol oynamaktadır. Vücuttaki RNA ve DNA yapılarının kopyalanabilmesi için gerekli olan azotlu organik baz moleküllerinin üretimi, folik asit sayesinde gerçekleşmektedir. Kan damarları içerisinde yer alan kırmızı kan hücrelerinin gerekli olgunluğa erişmesi için folik asit vitaminine ihtiyaç duyulmaktadır. Folik asit miktarının yeterli düzeyde olmaması, çocuk ve yetişkinlerde ortaya çıkan makrositik megaloblastik anemi adındaki hastalığın oluşmasına yol açmaktadır. Folik asi üretimi, insan vücudu tarafından yapılamamakta ve yeterli miktarda vitamin depolanmamaktadır. Folik asit sentezinin yapılamaması sebebiyle, besinler ve takviyeler kullanılarak gerekli folik asit miktarının vücuda girmesi gerekmektedir.
Folik Asit Hangi Besinlerde Bulunur?
Folik asit içeren besinler, tüm özellikleriyle ele alınmıştır:
- Fasulye, mercimek ve bezelye gibi baklagiller, folik asit açısından oldukça zengindir.
- Kuşkonmaz, folat ve folik asit bakımından oldukça zengindir. Mineral bakımından da yoğun içerikli olan kuşkonmaz, günlük folik asit ihtiyacının %34’lük kısmını karşılamaktadır.
- Yumurta, en fazla folik asit içeren besinler arasında yer almaktadır. günlük olarak yumurta tüketimi, ihtiyaç duyulan folik asidin alımı için yeterli olacaktır.
- Yeşil yapraklı sebzelerin tamamı, folik asit açısından zengin sayılmaktadır. Günlük beslenme programına, yeşil yapraklı sebzeler eklenerek, folik asit alımı sağlanmalıdır.
- Pancar türleri, ihtiyaç duyulan folik asit vitamini için etkili sebzelerdir. C vitamini potasyum ve manganez açısından da zengin olan pancar, günlük folik asit ihtiyacının 3’te birini karşılayacaktır.
- Portakal, greyfurt, limon ve mandalina gibi turunçgiller, folik asit bakımından oldukça zengindir.
- Brüksel lahanası, vitamin, mineral ve folik asit açısından zengin bir sebzedir.
- Brokoli tüketimiyle, folat ve çeşitli mineralleri bir arada barındırmaktadır.
- Fındık, fıstık ve ceviz gibi kabuklu yemişler, folik asit bakımından zengin kaynaklardır.
- Dana karaciğeri, en zengin folik asit kaynakları arasında yer almaktadır. 85 gramlık karaciğerde, 212 mg folik asit bulunmaktadır.
Folik Asidin Faydaları Nelerdir?
Folik asidin getirileri ve vücuda olan etkileri, aşağıda belirtilmiştir:
- Doğumsal anomali oluşumunu engellemekte ve erken doğum riskini ortadan kaldırmaktadır.
- Depresyon oluşum riskini en aza indirmektedir.
- Kalp hastalıklarını engellemekte ve kalp sağlığını korumaktadır.
- Kardiyovasküler hastalıkların oluşumunu engellemektedir.
- Kalp hastalıkları sonrası ortaya çıkan yüksek homosist değerinin düşmesini sağlamaktadır.
- Folik asit ve B12 vitaminlerinin birlikte alınması, kalp ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltmaktadır.
- Gebelik döneminde düzenli şekilde alınmasıyla, bebeğin sağlıklı gelişmesini sağlamakta ve hamilelik komplikasyonlarını engellemektedir.
- Gebelik öncesinde düzenli olarak folik asit alınması, hamile kalma ihtimalini artırmaktadır.
- Planlı gebelik şansını artırmakta ve erken doğum risklerini ortadan kaldırmaktadır.
Folik Asit Eksikliğinin Sebepleri Nelerdir?
Folik asit eksikliği nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Vücuda alınan folik asit vitamininin, sindirimden geçmesini engelleyen, çölyak hastalığı ve kısa bağırsak sendromu, folik asit eksikliğine yol açmaktadır.
- Gastrik bypass ameliyatı geçiren kişilerde, folik asit eksikliği meydana gelmektedir.
- Mide asidinin yetersiz olması durumunda, folik asit eksikliği görülmektedir.
- Kronik alkolizm sendromu, folik asit eksikliğine yol açmaktadır.
- Taze meyve ve sebzelerin az tüketilmesi, folik asit eksikliğine ol açmaktadır.
- Gebelik döneminde, kişilerde folik asit eksikliği görülmektedir.
- Sürekli diyaliz ilacı alımı, folik asit eksikliğine yol açmaktadır.
