Basketbol, diğer spor dallarında da olduğu gibi kendine özgü kurallar çerçevesinde oynanmaktadır. İlk olarak Amerika’da oynanan basketbol, sepet topu olarak dilimize çevrilmektedir. Ancak, orijinal ismi daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Kişilerin profesyonel olarak basketbol oynamasının yanı sıra, keyifli vakit geçirmek ve formda kalmak için de bu sporu amatör olarak gerçekleştirdiği bilinmektedir.
Basketbol kuralları amatör ve profesyonel oyuncular için de şu şekilde belirlenmiştir;
- 5’er kişilik takımlar halinde oynanan basketbolda, her takım için kenarda yedi adet yedek oyuncunun bulunması gerekmektedir.
- Masa hakemleri hariç üç hakem daha karşılaşma sırasında görevlidir. Bu üç hakemin ikisi saha içerisinde görevli olup diğer hakem masada görevlidir.
- Basketbol, on dakikalık dört periyottan oluşmaktadır.
- Periyotlar sonucu beraberliğin olması durumunda maç uzatmaya gitmektedir.
- Takımların hücum süresi 24 saniyedir. Bu 24 saniye içerisinde topun elden çıkarılmaması, hücumun karşı takıma geçmesine neden olur.
- Basket atışları tek, ikilik ve üçlük olarak belirlenmiştir. Serbest atışlar ise atış başına bir sayı kazandırmaktadır.
- Oyuncunun beş kez faul yapması, oyundan çıkartılmasına sebebiyet vermektedir.
- Basketbolda oyuncu değiştirmek için herhangi bir sınırlama yoktur.
- Takımlar, her periyotta mola alabilmektedir.
- Her takım periyot başına, 4 takım faul hakkına sahiptir.
- Hücum eden taraf, 8 saniyede yarı sahayı geçmelidir.
- Hatalı yürüme ve hatalı top sürme eylemleri steps olarak adlandırılır.
Basketbol Kaç Kişi İle Oynanır?
Basketbol, futbol gibi diğer takım oyunlarına göre daha az kişi ile oynanmaktadır. ‘Basketbol kaç kişi ile oynanır?’ sorusunun cevabı 5’tir. Her iki takımda beş kişilik sporculardan meydana gelmektedir. Ancak, kenarda yedi adet yedek oyuncunun yer alması gerekmektedir.
Her oyuncu için değişim sayısı sınırsızdır. Yedek oyuncular ile sürekli değişim yapmak hakkı her iki takım için de geçerlidir.
Basketbol Nasıl Oynanır?
Basketbol oynamak için belirlenmiş kurallara uyulması gerekmektedir. İki takımında beşer kişilik sporcuları ile gerçekleşen karşılaşmada amaç, 3,05 metre yüksekliğe sahip olan potadan basketbol topunun, belirli kurallar dahilinde geçirilmesidir. Steps hatasının yapılması, basket atışının geçersiz olmasına neden olacaktır. Karşılıklı olarak top sürme ve top sürme sırasında topun karşı takımdan alınarak hücum sırasının değiştirilmesi ile sayı kazanılmasıdır.
Dört periyot sonunda iki takımında sayılarının aynı olması durumunda, uzatma süreleri oynanmaya başlar ve eşitlik bozulana kadar bu süreç devam eder.
Basketbol Terimleri Nelerdir?
Basketbol, diğer spor dallarına göre daha az karmaşık kurallara ve terimlere sahiptir. Belirli ve sayılı kurallara sahip olan bu spor, uzatma sürelerine gidilemediği takdirde toplamda kırk dakika gibi bir sürede tamamlanmaktadır. Ancak takımların karşılıklı olarak aldıkları molalar ve uzatmalar, maçların bir hayli uzamasına neden olmaktadır.
En çok kullanılan basketbol terimleri şunlardır;
- Smaç: Koşarak topun sert bir şekilde potadan geçirilmesidir.
- Blok: Hücum yapan takım oyuncusuna faul yapmadan durdurmak.
- Steps: Oyuncunun topu yere vurmadan bir adımdan fazla yürümesidir.
- Dribling: Topun sektirilerek istenilen yöne doğru yönlendirilmesidir.
- Turnike: Oyuncunun topu tutmasından sonra iki adım atıp, üçüncü adımda topun potaya atılmasıdır.
- 5 saniye kuralı: Topu tutan oyuncunun beş saniyeden fazla hareketsiz kalması sonucu meydana gelen kural hatasıdır.
Basketbol Pozisyon İsimleri Nelerdir?
Basketbol takımları beş kişilik ekiplerden oluşmaktadır. Bu beş sporcunun da sahada gerçekleştirdiği görevler farklıdır. Bulundukları saha konumlarına göre farklı pozisyon isimlerine sahip olan sporcuların, saha kenarında mutlaka yedekleri bulunmaktadır.
Basketbol pozisyon isimleri şunlardır;
- Point guard: Oyun kurucu,
- Şutör gard,
- Small forward: Kısa forvet,
- Power forward: Uzun forvet,
- Pivot center
