Ayak karıncalanmasını geçirmek için sorunun neden kaynaklandığını bilmek çok önemli. Karıncalanma ilk defa oluyorsa ya da henüz nedeni bilinmiyorsa ilk etapta ayağı serbest ve düz tutmak iyi gelecektir. Ayak karıncalanmasının bilinen belirli bir sebebi veya tanısı varsa kesinlikle uzman doktorun verdiği tavsiye ve çalışmalara göre hareket edilmelidir.

Ayak Karıncalanması Nedir?

Ayak karıncalanması vücudun belli bir bölgesinin uzun süreli ya da şiddetli bir baskıya maruz kaldığında hücrelerin hasar görmesinden kaynaklanan rahatsızlığa verilen addır. Karıncalanma hissi aslen uyuşma yani his kaybı sonrasında hücrelerin kendini onarmaları sırasında hızlı kan akışının yansımasıdır. Çok hafif elektriksel aktivite olan bu duyum karınca adımları gibi kısa ve hızlı aralıklarla hissedildiğinden karıncalanma olarak tasvir ediliyor.

Tıp dilinde parestezi olarak adlandırılan bu karıncalanma hissine paralel olarak belirgin bir uyuşukluk yaşanabilir. Uzun süren uyuşukluklar önemli uyarılar verebildiğinden hissedilen karıncalanma ve uyuşukluk daha iyi analiz edilmeli. Yaşanılan durum ne kadar açık ve net olarak tarif edilirse doktorun doğru teşhis ve tedavi uygulama şansı o kadar artar.

Ayak Karıncalanması Neden Olur?

Ayak karıncalanmasının nedenleri arasında ciddi hastalıklar bulunuyor. En sık karşılaşılan sebepleri ise hareketsizlik ve kan dolaşımını engelleyecek ya da zorlaştıracak pozisyonlardır. Ayaklar, kollar, bacaklar, omuzlar gibi vücudun çeşitli bölgelerinde karıncalanma ve uyuşmaya sebep olabilecek hastalıklardan bazıları şunlardır:

• Sinir sıkışması: Genel tabirle sinir vücudun her bölgesinde bulunan uzuvların kontrolünü sağlayan ve duyuları beyne ileten yapılardır. Bu yapıların darbe, baskı ve iletim güçlüğü yaşamasına sinir sıkışması denir. Sinir sıkışması kendini bedenin her alanında olabilen karıncalanma ve uyuşukluklar şeklinde gösterir.
• Bel fıtığı: Bel bölgesindeki omurlar arasında bulunan disklerin çeşitli sebeplerden patlayarak ayaklar giden sinirlere baskı yapması sonucu ayak karıncalanması ya da uyuşması yaşanır. Yaşanan karıncalanma tüm bacağa ve kalçalara yayılabilir.
• Diyabet: Pankreasın salgıladığı insülin hormonunun yetersizliği ya da salgılanmaması sonucu ortaya çıkan yüksek kan şekeridir. Tıp literatüründe Diabetes Mellitus olarak geçen hastalığın kontrolsüz ve uzun sürmesi sinir hücrelerinin deforme olmasına dolayısı ile ayaklarda karıncalanmaya neden olur.
• Tiroit bozuklukları: Tiroit bezinden salgılanan hormonların eksik, düzensiz ya da fazla salgılanmasıdır. Kas ve eklemlerin beyinle yaptığı uyarı alışverişi bozulur. Bu durum uzuvlarda, özellikle beyinden uzak olan el ve ayaklarda, karıncalanma ve uyuşma olarak kendini gösterebilir. 
• Kalp damar rahatsızlıkları: İnsan vücudunun herhangi bölgesinin fonksiyonlarını sürdürebilmesi kan dolaşımına bağlıdır. Dolaşımı sağlayan damarlar ve kalp herhangi bir şekilde görevini yapamadıklarında odak bölgede anormal belirtiler ve his kayıpları olur. Ayak karıncalanması da bacaklarda ya da tam olarak ayaklarda bulunan damarlardan bir veya birkaçının etkilenmesi sonucu yaşanan uyarı nitelikli bir etkidir. 

Ayak Karıncalanması İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Ayak karıncalanması hangi sebepten olursa olsun sinir hücrelerinin deformasyonu ya da zorlanmasıyla meydana gelir. Vücutta oluşan bütün belirgin karıncalanma ve uyuşma şikayetlerinde ilk başvurulması gereken yer, sağlık kurumlarının nöroloji bölümleridir. 

Alanında uzman olan nöroloji doktoru yaptığı muayene ve tetkiklerin sonucuna göre tedaviye başlar veya hastayı ayak karıncalanmasına neden olacak rahatsızlığı çözmek özere en uygun alana yönlendirir. 

Ayak Karıncalanması Tanısı Nasıl Konulur?

Ayak karıncalanması bir tanı değil belirtidir. Karıncalanma vücudun belli bir bölümü ya da tamamında hissedilen iğne batması, elektrik çarpması, kaşıntı, karınca yürümesi gibi duyuların tasvirinin genel adıdır. 

Sıklıkla ayak karıncalanmalarından önce uyuşukluk hissizleşme ya da aşırı soğukluk hissi yaşanır. Bu rahatsızlık tanımının neden kaynaklandığı ise çeşitle kan tahlilleri, manyetik rezonans, elektro manyetik grafi denilen beyin ve sinirleri analiz eden görüntüleme teklikleriyle teşhis edilir. 

Ayak Karıncalanmasına Ne İyi Gelir?

Ayak karıncalanmasını iyileştirmek rahatsızlığın kaynağına bağlıdır. Sorunun kaynağını ortadan kaldırmadan kullanılan ağrı keseci gibi baskılayıcılar teşhisi zorlaştırır. Karıncalanma ciddi bir rahatsızlıktan kaynaklanıyorsa daha yıkıcı ve düzeltilemez bir hale gelebilir.

Yapılan tetkikler sonrasın konulan tanılara göre uygulanabilecek tedavilerin bazıları şunlardır:

• Diyabette kandaki insülin hormonunu düzenlemek için diyet programları, gerekli durumlarda ilaç tedavisi.
• Sinir sıkışmasında hastalığın seviyesine bağlı olarak ayak ya da bacağı elastik bandaj gibi yardımcı ürünlerle sabitleme, özel egzersiz programları, dinlendirme gerekli durumlarda ise fizik tedavi ve cerrahi müdahale.
• Bel fıtığında ilk etapta ağrıyı kontrollü biçimde kesme ve bölgedeki deformasyonu medikal tedavi ile iyileştirme çalışmaları, gerekli durumlarda fizik tedavi ve cerrahi müdahale
• Tiroit bozukluklarında ilk etapta ilaç tedavisi, iyot tedavisi denilen radyoaktifli yöntem, gerekil durumlarda cerrahi müdahale
• Kalp damar hastalıklarında yaşanan soruna göre ilaç tedavisi, anjiografi denilen tetkik sırasında uygulanabilen stent yerleştirilmesi, gerekli ve zorunlu durumlarda cerrahi müdahale

Ayak Karıncalanması Yaşandığında Evde Neler Uygulanabilir?

Ayak karıncalanması için ev koşullarında uygulanabilecek yöntemler de mevcuttur. Öncelikle ayağa yapılan baskı ve müdahaleleri ortadan kaldırmalı ve mümkünse bacaklar dahil olmak üzere rahat bırakılmalıdır. Uyuşukluk hissi varsa yavaşça dokunarak deri ve kaslar uyarılabilir. Ayaklar hareket ettirilebiliyorsa küçük ve kısa süreli germe ve esnetme egzersizleri yapılmalıdır.

Yaşanılan ayak karıncalanması hala devam ediyorsa aşağıdaki malzemelerle bir ayak banyosu hazırlanıp 20 dakika süreyle uygulanabilir.

• Ayakların içine sığabileceği derin bir kap
• Bilekler dahil ayakların suyun altında kalabileceği kadar su
• Bol miktarda tuz (kaya tuzu ya da sofra tuzu olabilir.
• Banyo sonrası ayakların sıcaklıklarını kaybetmemesi için çorap veya örtü

Ayak banyosu hazırlarken suyun çok sıcak ya da soğuk olmamasına dikkat etmelisiniz. Tansiyon gibi bilinen kan hastalığı olanlar bu uygulamayı yapmadan önce doktorlarına danışmalılar.