Konstipasyon ya da bilinen diğer adıyla kabızlık bebekleri, çocukları ve yetişkinleri olumsuz yönde etkileyen sorunlardan biridir. Özellikle çocuklarda ve bebeklerde şiddetli semptomlara neden olan kabızlık, gündelik yaşamı oldukça olumsuz yönde etkiler. Kabızlık tek başına bir hastalık değildir ve farklı bir hastalığa eşlik ediyor olabilir. Bazı durumlarda kabızlık hastalıklara bağlı olmadan, farklı sorunlar dolayısıyla ortaya çıkar. Herkesin başına gelme ihtimali olan kabızlık sorunu yaklaşık 1 hafta sürer. Uygulanan tedaviden ve tedaviye ek olarak verilen uğraşlardan sonra kabızlık sorunu giderilemezse farklı yöntemlere başvurmak gerekebilir.
Kabız neden olur?
Kabızlık nedenleri şöyle sıralanabilir;
- Hareketsiz bir yaşam sürmek, metabolizmanın yavaşlamasına neden olur. Bu durum uzun vadede sık sık tekrarlayan kabızlığa ve ani kilo artışına neden olabilir.
- Süt ürünleri hem yetişkinler hem de çocuklar için oldukça faydalıdır fakat süt ürünlerinin tüketiminde aşırıya kaçıldığı zaman kabızlık sorunu ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda süt ürünlerini fazla tüketmek ishale neden olurken bazen aksine kabızlığın ortaya çıkmasına neden olur.
- Düzenli olarak kullanılan birçok ilaç ve vitamin takviyesi, kabızlığa neden olabilir. Kabızlığa neden olan ilaçlara antidepresanlar, ağrı kesici haplar ve demir hapları örnek olarak gösterilebilir. Alüminyum ve kalsiyum içeren antacid ilaçlar da kabızlığa yol açabilir.
- Reflü, gastrit, ülser ve mide fıtığı gibi rahatsızlıklar kabızlığa neden olabilir.
- Huzursuz bağırsak sendromu gibi bağırsak sorunları kabızlığa neden olabilir. Bağırsak hastalığı olanlarda tekrarlayan ishal ve kabızlığa sık rastlanır.
Kabızlık belirtileri neler?
Kabızlık belirtileri şöyle sıralanabilir;
- Tuvalette ıkınma ve zorlanma, kabızlığın ilk belirtisidir. Hastalar dışkı ihtiyacı hissettikleri halde tuvalet ihtiyaçlarını giderirken zorlandıklarından ve acı çektiklerinden bahsederler.
- Gaz sıkışması ve gaz sancısı, kabızlık belirtilerinden biridir. Hastalar çoğunlukla gaz problemi yaşadıklarından ve hem sırtta hem de göğüste hissedilen bir gaz sancısından bahsederler.
- Tuvalete seyrek çıkma, kabızlık belirtilerinden biridir. Sağlıklı insanlar her gün ya da 2 günde bir mutlaka tuvalete çıkarlar. Kabızlıkta bu durum tersine döner ve kişi günlerce tuvalet ihtiyacını gideremeyebilir.
- Çok az miktarda dışkılamak ve dışkının sert, küçük parçalar halinde olması kabızlığın belirtilerindendir.
- Mide krampları ve anüste hissedilen acı, kabızlığın belirtilerinden biridir.
- Midede şişkinlik ve doluluk hissi, kabızlığın belirtilerinden biridir.
- Dışkıda kan görülmesi kabızlığın belirtilerinden biridir.
Kabızlık nasıl geçer?
Kabızlığın geçmesi için metabolizmayı hızlandıran besinler yenebilir ve çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Kabızlığın nedeni de tedavisi için önemlidir. Beslenme şeklinden dolayı ortaya çıkan kabızlık sorunu yine beslenme şeklinin değişmesiyle giderilebilir. Fakat kabızlığın nedeni mide ya da bağırsak rahatsızlıklarıysa, kabızlık sık sık tekrar ediyorsa kabızlığa neden olan hastalıkların tedavi edilmesi gerekir. burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta, mide ve bağırsak hastalıkları için reçete edilen bazı ilaçların da kabızlığa neden olduğudur. Mide ilaçlarından herhangi birini kullanmadan öne doktorunuza danışmalı ve gerekirse ilaçlarınızı değiştirmelisiniz.
Kabızlığa ne iyi gelir?
Kabızlığa iyi gelen besinler şöyle sıralanabilir;
- Muz, elma, enginar, pırasa, pancar, ıspanak, lahana ve kereviz gibi lifli besinler metabolizmayı hızlandırarak kabızlığa iyi gelir. Birçok insan muzun kabızlığa neden olduğunu düşünse de bu kısmen yanlıştır. Ham muz ancak aşırı tüketildiği takdirde kabızlığa neden olur. Olgunlaşmış muz gerektiği kadar tüketilirse kabızlığa neden olmadığı gibi aksine, kabızlığa iyi gelir.
- Zeytinyağının birçok faydası vardır. Bu faydalardan biri kabızlığa iyi gelmesidir. Aç karnına bir tatlı kaşığı zeytinyağı yemek bağırsaklara iyi gelir ve kabızlığın giderilmesine yardımcı olur. Zeytinyağı faydalı olsa da tüketiminde aşırıya kaçılmamalıdır.
- Yulaf, diyet yapanların ve sporcuların sık tükettikleri besinlerden biridir. Yulaf lapası mideyi ve bağırsakları yormayan faydalı bir besindir. Sabah aç karnına bir miktar tüketilen yulaf lapası kabızlığa iyi gelir.
Kabızlık nasıl tedavi edilir?
Kabızlığın tedavisi için önce bir doktor muayenesi gereklidir. Eğer kronik hale gelen bir kabızlık sorununuz varsa altında yatan nedeni bulmak için mutlaka bir doktordan yardım almalısınız. Doktor durumun tam olarak neden kaynaklandığını anlamak için bazı tetkikler yapacak ve genel muayene ile şişkinlik olup olmadığını kontrol edecektir. Düzenli olarak kullandığınız herhangi bir ilaç ya da ilaçlar varsa bunu doktorla paylaşmalı, kronik rahatsızlığınız varsa bunu da belirtmelisiniz. Doktor mide ya da bağırsak rahatsızlığı olduğundan şüphelenirse endoskopi ve kolonoskopi gibi tanı yöntemlerini kullanabilir. Mide rahatsızlığınız olduğu saptanırsa bu rahatsızlıklar için ilaç tedavisi gerekebilir. İlaç tedavisine ek olarak kabızlığı gidermek için kabızlığa iyi gelen besinleri ve bitki çaylarını tüketebilirsiniz.
Kabızlık nasıl önlenir?
Kabızlığı önlemek için yapılması gerekenler şöyle sıralanabilir;
- Yemek yerken yediklerinizi iyice çiğneyin. Yemeğinizi büyük parçalar halinde ve hızlı şekilde yemekten kaçının. Hızlı yemek, yeterince çiğnememek ve büyük parçalar halinde yemek sindirim sorunlarına ve kabızlığa yol açar.
- Bol bol su için. Günde en az 1 litre su içmek yalnızca kabızlığın değil birçok hastalığın ve sorunun önlenmesini sağlar.
- Kabızlığa neden olan yemeklerden uzak durun. Sürekli katı gıdalar tüketmek yerine sıvı gıdalar tüketin. Midenizi ve bağırsaklarınızı olumsuz yönde etkileyecek kadar acı, ekşi, yağlı ve baharatlı yemekler yemeyin.
Hareketli bir yaşam tarzını benimseyin ve vücudunuzu yormayan hafif sporlar yapın. Hareketsizlik kabızlık sorununun başlıca nedenlerinden biridir.
