Kafein ilk olarak 1819 yılında, Alman bir kimyager tarafından keşfedilmiştir. Kafein, bazı bitkilerin yapraklarında ve meyvelerinde doğal olarak bulunmaktadır. Bu bitkilerin meyveleri ve çekirdekleri ile üretimi geçekleştirilen bazı içecekler de yüksek oranda kafeine sahip olmaktadır.
Kafein kimyasalının içerisinde, uyarıcı ve rahatlatıcı etkiye sahip bileşenler yer almaktadır. Bu etken bileşenler, kişilerde bağımlılık yapmaktadır. Yüksek oranda vücuda alınan her şeyin zararı olduğu gibi kafeinin de yüksek oranda tüketilmesi kişiye belirli zararlar vermektedir. Fazla kafeinin zararları şu şekilde sıralanabilir;
- Depresyon, yüksek oranda kafein tüketiminde ortaya çıkabilen psikolojik bir sorundur.
- Hiperaktif bir durum da olmakta aynı şekilde fazla kafeinden kaynaklanan psikolojik bir rahatsızlıktır.
- Kronik uykusuzluk durumunun meydana gelmesi.
- Mide sorunlarının yaşanmaya başlanması.
- Kronikleşen endişe hissinin yaşanması.
- Kalp çarpıntılarının yaşanması.
- Kafein tüketiminin gerçekleşmemesinde yaşanan baş ağrısı sorunlarının meydana gelmesi.
Kafeinin Yararları Nelerdir?
Vücuda alınan kafein, vitamin ve diğer mineraller gibi belirli bir dozajda alındığı taktirde bazı yararlar sağlamaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, tüketilen kafeinin belirli bir seviyeyi geçmemesidir. Aşırı miktarda kafein içeriğine sahip içecek ya da yiyeceklerin tüketilmesi, bağımlılık yapmasının yanı sıra, vücutta farkı tahribatların meydana gelmesine sebebiyet verecektir.
Makul seviyelerde vücuda alınan kafeinin yararları şu şekilde sıralanabilir;
- Kan damarlarının genişlemesine neden olan ve beyinde salgılanan adenozinin engellenmesini sağlar ve damar genişliğine bağlı olarak yaşanan baş ağrılarının giderilmesini sağlar.
- Astım krizlerini azaltıcı ektisi vardır.
- Kafein, alkolden kaynaklanan siroz ve karaciğer kanseri riskinin azaltılmasını sağlar.
- Kas koordinasyonunun ve kas gücünün artmasına katkı sağlar.
- Bağırsaklar üzerinde yumuşatma etkisine sahiptir.
- Parkinson hastalığına yakalanma riskini azaltır.
Hangi Gıdalarda Kafein Bulunmaktadır?
Kafein bazı gıdaların içerisinde doğal olarak yer almaktadır. Ancak, günlük olarak tüketilen yiyecek ve içeceklerin içerisinde sentetik yollar ile de bulunmaktadır. Kişilerin gün boyu tercih ettiği birçok içecekte kafein yer almaktadır.
Kafenin günlük olarak belirli dozlarda alınması, kişiler için olumlu etkiler yaratsa da gereğinden fazla tüketilmesi de belli başlı rahatsızlıkların meydana gelmesine neden olmaktadır. Bu nedenle günlük olarak tüketilen içeceklere dikkat edilmesi oldukça önemlidir. Kafein bulunan gıdalar şunlardır;
- Çikolata,
- Çay,
- Kola,
- Diyet kola,
- Soğuk çay,
- Türk kahvesi,
- Nescafe,
- Filtre kahve,
- Enerji içecekleri.
Hamilelikte Kafeinin Zararları Nelerdir?
Kadınların hamile kalması ile birlikte, günlük olarak gerçekleştirdikleri birçok alışkanlıklarında değişimler meydana gelmektedir. Anne karnındaki bebeğin, sağlıklı bir gelişim süreci tamamlayabilmesi adına zararlı olan yiyecek ve içeceklerin hamilelik dönmemi ve emzirme süreci sonuna kadar bırakılması gerekmektedir.
Kafeinin herhangi bir besin değeri bulunmamaktadır. Ancak; yine de hamileler için günlük olarak tüketebilecekleri en yüksek doz 200 mg olarak belirlenmiştir. Hamilelik sırasında en üst sınırda ya da bu sınırın üzerinde kafein tüketimi istenmeyen sonuçların meydana gelmesine neden olabilmektedir. Hamilelikte kafeinin zararları şu şekilde sıralanabilir;
- Hamileliğinin düşük ile sonuçlanmasına neden olabilir.
- Kafein bebekte; kalp ve dolaşım sistemi, sinir sistemi ve nörolojik sorunların meydana gelmesine neden olabilir.
- Kafein, anne karnındaki bebeğin kalp atışının hızlanmasına neden olabilir.
- Bebeğin beyin gelişiminin olumsuz yönde etkilenmesine neden olabilir.
Günlük Kafein Miktarı Ne Olmalıdır?
Kafein tüketiminin vücuda sağladığı yararları göz önüne alarak belirlenen günlük dozlarda tüketilmesinde bir zarar bulunmamaktadır. Ancak, bu dozların aşılması kişiye yarar sağlamasından ziyade zarar sağlamaktadır.
Günlük kafein miktarı etkilerine göre belirlenmiştir. Bu belirtilen ölçülerin üstünde kafein içeriğine sahip yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi, kişiye verdiği zararlardan dolayı tavsiye edilmemektedir. Günlük olarak alınan kafeinin dozu 300mg olarak belirlenmiştir. Bu miktar; günlük 3-4 fincan kahve ya da 5-6 bardak çaya denk gelmektedir.
